Yfir helmingur raforku á Íslandi framleiddur með kolefnum?

Ísland er hinn mesti umhverfissóði á pappírum, vegna sölu á upprunavottorðum raforku. Myndin sýnir kínverska verksmiðju sem notar kol við orkuframleiðslu. Mynd/Wikipedia

Stöðugt minna af raforku á Íslandi er framleidd með endurnýjanlegum orku­gjöfum. Skv. gögnum Orku­stofnunar er hún nú aðeins 11%. Þá eru 34% orkunnar sögð framleidd með kjarnorku og 55% með kolum, olíu og gasi vegna sölu á upprunavottorðum úr landi.

Um þetta er fjallað mjög ítarlega í Bændablaðinu sem kom út í dag.

Þar segir að „æpandi þversagnir“ séu í þessum tölum, því á sama tíma segir Orkustofnun að 99,99% raforku á Íslandi séu framleidd með endurnýjanlegum orkugjöfum. Þetta eigi sér skýringar í sölu íslenskra orkufyrirtækja á uppruna- eða hreinleikavottorðum raforku til erlendra framleiðslufyrirtækja, sem nota „óhreina“ orku til framleiðslu.

Í staðinn verði íslensku orku­fyrirtækin að skrá á sig mengun sem hlýst af erlendri framleiðslu. Samt hafi hvorki farið fram sala á orku frá Íslandi né sé um raunverulegan innflutning á CO2 og kjarnorkuúrgangi til Íslands að ræða – allt sé þetta á pappír.

Engar vangaveltur um siðferði og mengun er flutt inn í stórum stíl

Í kynningu Landsvirkjunar á hrein­­leika­­vottorðunum, hafi erlendu kaupendunum verið bent á að þeir geti notað vottorðin til að fá ýmsar umhverfisvottanir, og selt sínar vörur á hærra verði til neytenda en ella fyrir vikið. Þannig geti þeir áfram notað óhreina orku við framleiðsluna. Ekkert sé minnst á siðferði slíkra viðskipta gagnvart grunlausum neytendum sem telji sig vera að borga hærra verð fyrir vörur frá fyrirtækjum sem stunda umhverfisvæna framleiðslu.

Í staðinn fyrir sölu á uppruna­vottorðum frá íslenskum raforku­fyrirtækjum þurfi Íslendingar að taka á sig ábyrgð á losunartölum frá erlendum fyrirtækjum sem kaupi vottorðin. Í tölum Orkustofnunar komi fram að þar sem íslensk raforka sé að 34% framleidd með kjarnorku, hafi það skilið eftir sig tæp 19 tonn af geislavirkum úrgangi hérlendis á árinu 2018 á pappír.

Íslensk raforka sé að 55% framleidd með jarðefnaeldsneyti á pappír. Það jafngildi því að við höfum losað um 8,8 milljónir tonna af CO2 út í andrúmsloftið á síðasta ári vegna okkar „hreinu“ raforkuframleiðslu.