Þórlindur Kjartansson skrifar stórskemmtilegan og merkan pistil í Fréttablaðið í dag, þar sem hann ræðir kjarabaráttu blaðamanna og mikilvægi starfs þeirra í lýðræðissamfélagi.
Fréttablaðið flytur engar fréttir í dag — aðeins auðar fréttasíður innan um auglýsingar — enda verkfall blaðamanna í gær, en pistill Þórlindar er næg ástæða ein og sér til að taka sér blaðið í hönd og fletta því.
Hann segir þar meðal annars:
„Hefðbundnir fjölmiðlar eiga í tilvistarkreppu um þessar mundir. Hvernig vitum við það? Jú, það er vegna þess að fjölmiðlar fjalla mikið um þessa tilvistarkreppu. Þeir hafa áhyggjur af því að fólk skilji ekki nógu vel hvað þeir eru mikilvægir. Þeim finnst sjálfum sannarlega að þeir séu mikilvægir, enda mundu þeir annars ekki fjalla svona mikið um mikilvægi sitt.
Og vegna mikilvægis síns hefur gott fjölmiðlafólk mikinn metnað. Það mætir ekki bara í vinnuna til þess að fá borguð laun heldur til að sýna hvað í þeim býr. Góður blaðamaður mætir með keppnisskapið, tilbúinn að eltast við fréttir og keppast við að vera á undan öðrum með nýjustu tíðindi, gera þau skiljanleg, setja þau í samhengi og skilja keppinautana á öðrum fjölmiðlum eftir í sárum. Og þegar ein frétt er komin út þá hefst slagurinn um þá næstu. Góður blaðamaður starfar ekki bara við blaðamennsku, heldur er hann blaðamaður allan daginn og alla daga. Öll tilveran hverfist um hlutverkið.“
Og svo bætir hann við:
„Metnaður blaðafólks fyrir starfinu sínu er þó ekki mjög rökréttur í augum þeirra sem lært hafa hagfræði. Raunar þarf ekki að kunna mikið meira en að slá inn launatölu og deila í vinnustundir til þess að sjá hversu galin fjárhagsleg ákvörðun það er að starfa af metnaði sem blaðamaður. Það er líka þannig að stór hluti bestu blaðamannanna endar á því að flytja sig úr fjölmiðlunum og yfir til stórfyrirtækja eða opinberra stofnana þar sem hægt er að fá margfalt betri laun og þægilegri lífskjör fyrir að snikka til orðsendingar, fréttatilkynningar og hjálpa forstjórum við að fara ekki á taugum í blaðaviðtölum.
Þegar góður blaðamaður kveður fjölmiðil til þess að taka við stöðu fjölmiðlafulltrúa sitja aðrir á ritstjórninni eftir eins og einhver hafi dáið, eða eitthvað í einhverjum hafi dáið. Betra að vera barinn þræll en feitur þjónn, er þá hugsað. En öðru hverju gýs eflaust upp í flestum góðum blaðamönnum óskin um að eitthvað stórfyrirtækið bjargi þeim úr harkinu: „Er pláss fyrir mig í björgunarbátnum? Ég lofa að hætta að leita að sannleikanum bara ef ég fæ notalegt pláss og get kannski farið stundum í frí til útlanda með börnunum,“ hugsa þeir þá.
Það gerði ég að minnsta kosti. Eftir að hafa unnið á Fréttablaðinu í nokkkur ár og aldrei talið vinnustundirnar buðust mér miklu hærri laun og skynsamlegri vinnutími í Landsbankanum. Reyndar ekki við að vera fjölmiðlafulltrúi, heldur við markaðssetningu, meðal annars á Icesave innlánareikningum. Þar sannaðist ágætlega á sjálfum sér sú kenning mín að maður fái að jafnaði verst borgað fyrir gagnlegustu störfin, betur fyrir þau gagnslitlu en allra best fyrir þau sem eru beinlínis skaðleg.“
En segja má að lykilsetningin í pistli Þórlindar sé þessi:
„Það er nefnilega furðuleg staðfesting á mikilvægi fjölmiðla að „markaðurinn“ er tilbúinn að borga fólki miklu meira fyrir að reyna að hafa áhrif á fréttir heldur en fyrir að skrifa þær. Og í þessari staðreynd felst líka augljós hætta.“
