Eftir Þorbjörgu Sigríði Gunnlaugsdóttur:
Verðbólga lækkar hratt í löndunum í kringum okkur. Vextir hafa lækkað. Á meðan upplifir fólk hér á Íslandi ákveðinn létti þegar Seðlabankinn tilkynnir að vextir verði áfram ógnarháir. Létti yfir því að vextir hækki bara ekki meira heldur standi í 9,25%. Það hefur auðvitað allt með væntingar að gera.
Tímabil hárra vaxta er lengra á Íslandi en í löndum sem við berum okkur almennt saman við. Vextir eru margfalt hærri. Þess vegna er ábyrgðarhluti að neita að ræða kostnað fólksins í landinu af krónunni. Og þess vegna er vanræksla í starfi að sitja hjá í aðgerðum gegn verðbólgu eins og ríkisstjórnin gerir.
Heimilin og fyrirtækin finna rækilega fyrir afleiðingunum.
Það þarf að fara að ræða það af alvöru hverjir það eru sem taka höggin af þessum ævintýralega háu vöxtum. Aldrei hafa fleiri keypt sína fyrstu íbúð en 2020 og 2021. Hér er stór hópur þeirra sem taka þyngsta höggið á sig vegna flatra vaxtahækkana á þau sem skulda. Ungt fólk og barnafjölskyldur. Er virkilega trúverðugt að þenslan sé hjá fjölskyldum landsins með húsnæðislán? Barnafjölskyldur?
Vextir væru lægri ef ríkisstjórnin hefði raunverulega það markmið að vinna gegn þenslu og verðbólgu. En ríkisstjórnin situr hjá
Rúmur fjórðungur lántakenda var með óverðtryggð lán á breytilegum vöxtum þegar vextir byrjuðu að hækka. Einn af hverjum fjórum. Í ár bætast 4.500 heimili við þennan hóp þegar þau verða ekki lengur í skjóli fastra vaxta. Vextir heimila af yfirdráttarlánum hafa ekki verið meiri síðan í hruninu. Ungu fólki ómögulegt að kaupa íbúð ef pabbi eða mamma geta ekki hjálpað til. Þetta eru afleiðingarnar.
Seðlabankinn fær þess vegna stærra hlutverk og almenningur og fyrirtækin taka reikninginn í formi flatra stýrivaxtahækkana sem ekki taka tillit til aðstæðna skuldara.
Vaxtatækið bitnar grimmilega á barnafjölskyldum. Fólk sem er með hlutfallslega mikil útgjöld vegna barna og jafnvel námslána. Þetta er millistéttin á Íslandi.
Hvaða réttlæti er í því?
Höfundur er þingmaður Viðreisnar.
